17/08/2023
𝑰𝒌𝒊𝒈𝒂𝒊 𝑳𝒂̀ 𝑮𝒊̀? 𝑩𝒊́ 𝑴𝒂̣̂𝒕 𝑪𝒂́𝒄𝒉 𝑲𝒊𝒆̂́𝒎 𝑻𝒊̀𝒎 𝑯𝒂̣𝒏𝒉 𝑷𝒉𝒖́𝒄 & 𝑵𝒈𝒉𝒆̂̀ 𝑵𝒈𝒉𝒊𝒆̣̂𝒑 𝑴𝒐̛ 𝑼̛𝒐̛́𝒄 𝑪𝒖̉𝒂 𝑵𝒈𝒖̛𝒐̛̀𝒊 𝑵𝒉𝒂̣̂𝒕 (𝒑𝒉𝒂̂̀𝒏 1)
Ikigai là một triết lý sống của người Nhật Bản từ thời xa xưa và vẫn được tận dụng cho đến bây giờ. Không chỉ trong người Nhật mà cả các nước phương Tây và Đông Nam Á cũng vận dụng mô hình này để tìm được mục đích sống và sự nghiệp lý tưởng cho bản thân.
𝑰𝒌𝒊𝒈𝒂𝒊 𝒏𝒈𝒉𝒊̃𝒂 𝒍𝒂̀ 𝒈𝒊̀?
“Iki” trong tiếng Nhật có nghĩa là cuộc sống, còn “gai” là kết quả hoặc giá trị. Ghép hai cụm này lại, chúng ta hiểu Ikigai mang ý nghĩa: “lý do để sống/tồn tại”; ám chỉ những gì đem lại động lực và cảm hứng cho bạn mỗi ngày.
Nếu các quốc gia Bắc Âu được biết đến với tinh thần Lagom hay Hyyge thì người Nhật Bản lại gắn liền với Ikigai. Triết lý này được xem là bí mật trường thọ và sống hạnh phúc của người dân của xứ sở hoa anh đào.
Sự ra đời của từ “ikigai” bắt nguồn từ thời kỳ Heian (năm 794 – 1185) ở Nhật. Và trong trường hợp bạn chưa biết, thì ý nghĩa của mô hình Ikigai còn tuỳ thuộc vào từng nền văn minh. Chẳng hạn như với người Nhật, ikigai là mục đích sống và thức dậy với niềm vui, thì với văn hoá phương Tây, ikigai là phương pháp xác định nghề nghiệp đáng mơ ước.
Trong phiên bản nghiêng về định hướng sự nghiệp, Ikigai là điểm chính giữa – là kết quả được mong muốn nhất khi bốn yếu tố sau có sự giao thoa:
Thứ bạn thích (What you love)
Thứ bạn giỏi (What you are good at)
Thứ giúp bạn kiếm tiền (What you are paid for)
Thứ mà thế giới và xã hội cần (What the world needs)
𝑰𝒌𝒊𝒈𝒂𝒊 𝒔𝒆̃ 𝒈𝒊𝒖́𝒑 𝒃𝒂̣𝒏 𝒏𝒉𝒖̛ 𝒕𝒉𝒆̂́ 𝒏𝒂̀𝒐?
Nhật Bản xếp thứ nhì trong danh sách những quốc gia có tuổi thọ cao nhất, với trung bình 88.09 tuổi cho phụ nữ và 81.91 tuổi cho phái nam. Dù tuổi thọ còn phụ thuộc vào sức khoẻ và chế độ ăn uống của mỗi người, người Nhật có một niềm tin vững chắc rằng triết lý Ikigai là yếu tố rất lớn góp phần vào cuộc sống của họ.
Ngoài khả năng giúp con người sống lâu và hạnh phúc hơn, Ikigai còn giúp bạn:
Tìm được phong cách sống lý tưởng
Tạo ra cân bằng công việc và cuộc sống
Theo đuổi đúng nghề nghiệp phù hợp
Xây dựng mối quan hệ lành mạnh
Có niềm vui, đam mê với công việc
Động lực sống
Cảm giác viên mãn, đủ đầy
Đã có nhiều chủ đề bàn tán về việc phiên bản nào của Ikigai (của người Nhật hay của người phương Tây) mới là chính xác nhất. Theo Glints, sử dụng triết lý Ikigai cho cả hai phương diện tìm việc và tìm mục đích sống sẽ là cách tối ưu nhất.
Nhìn vào mô hình trên, có thể thấy nghề nghiệp lý tưởng là khi nó bao gồm thứ bạn đam mê, bạn có thể làm tốt, có thể kiếm ra thu nhập từ nó và là điều mà thế giới cần.
Chẳng hạn, bạn thích làm giáo viên, bạn giảng dạy khéo léo, bạn kiếm được tiền từ công việc này và đồng thời, xã hội luôn cần đến những giáo viên tốt để nuôi dưỡng những thế hệ học sinh.
Khi thấu hiểu và thành công tìm Ikigai của bạn, bạn vừa xác định được điều mình muốn làm và điều mình cần làm.
𝑪𝒂́𝒄𝒉 𝒙𝒂́𝒄 đ𝒊̣𝒏𝒉 𝑰𝒌𝒊𝒈𝒂𝒊
Bạn thích làm gì?
Câu hỏi này tưởng rất đơn giản, nhưng để xác định được bạn nên tập trung vào điều gì sẽ cần brainstorm khá nhiều.
Hãy nghĩ về những hoạt động đem lại sự thoải mái và niềm vui cho bạn. Đó có thể là một sở thích hoặc thói quen mà bạn thường làm.
Nếu guồng quay hối hả và vội vã của cuộc sống làm bạn thấy khó nhận ra được điều bạn thích làm, bạn có thể nhớ lại xem bạn thích hoạt động gì và muốn làm công việc như thế nào từ ngày còn bé, những năm thiếu niên cho đến giai đoạn đi học.
Sở trường của bạn là gì?
Bước tiếp theo để đi tìm Ikigai của bạn là xác định điểm mạnh của bạn. Đó là những việc bạn giỏi, có khả năng làm tốt so với nhiều người khác và đem lại năng lượng cho bạn.
Ngoài ra, bạn có thể cân nhắc những kỹ năng đã được rèn luyện qua thời gian, bao gồm cả kỹ năng cứng và kỹ năng mềm.
Kỹ năng cứng là kiến thức và khả năng chuyên môn: như ngôn ngữ bạn thông thạo, kiến thức về chuyên ngành như digital marketing hay IT. Hãy thu thập bộ kỹ năng này từ tất cả những công việc bạn đã làm từ lúc thực tập, các khóa học, công việc part-time đến full-time.
Kỹ năng mềm tập trung vào cách bạn ứng xử và tương tác với người khác. Phần lớn nó đến từ tính cách của bạn và có thể khá khó xác định.
Hãy xác định xem bạn có thể chuyển giao những sở trường nào vào sự nghiệp của mình.
𝑳𝒊𝒆̣̂𝒖 𝒃𝒂̣𝒏 𝒄𝒐́ 𝒕𝒉𝒆̂̉ 𝒌𝒊𝒆̂́𝒎 𝒕𝒉𝒖 𝒏𝒉𝒂̣̂𝒑 𝒕𝒖̛̀ 𝒏𝒐́?
Nhiều ý kiến chỉ ra rằng vòng tròn Ikigai vốn dĩ không có sự liên hệ nào tới tiền bạc, và mô hình này chỉ nhấn mạnh vào những điều nhỏ bé tạo nên sự viên mãn trong cuộc sống.
Tuy vậy, vấn đề tài chính là điều thực tế mà ai cũng để tâm trong thế giới hiện đại. Nếu lồng ghép được công việc bạn thích và công việc giúp bạn trang trải cuộc sống, chắc chắn bạn sẽ có cảm hứng và động lực lớn hơn nhiều.
Hãy tìm hiểu về xu hướng nghề nghiệp hiện tại và trong tương lai để đưa ra dự đoán và lên kế hoạch hiệu quả nhất.
Thế giới cần gì từ bạn?
Ý nghĩa của câu hỏi này trong Ikigai là gì? Bạn cần tự ngẫm để biết bạn sẽ có thể và muốn đem lại những giá trị nào cho nhân loại.
Ví dụ, nếu bạn muốn giúp mọi người có sức khỏe tốt, bạn có thể làm bác sĩ hoặc điều dưỡng viên. Nếu bạn muốn làm những việc giúp đỡ cộng đồng, bạn có thể tham gia các tổ chức thiện nguyện hoặc phi chính phủ.
Điểm giao thoa của những vòng tròn Ikigai
Bạn sẽ đạt được Ikigai khi mọi yếu tố Đam mê, Sứ mệnh, Kế sinh nhai và Sự nghiệp giao thoa tại điểm chính giữa. Trên thực tế thì không phải ai cũng tìm được sự cân bằng này.
Khi bạn tìm được việc bạn thích và bạn giỏi làm (Đam mê) thì chưa chắc nó đã giúp bạn có thu nhập như ý muốn. Bạn xác định được điều mang lại thu nhập và xã hội cần (Kế sinh nhai – Công việc), nhưng bạn lại không thích công việc đó đến thế.
Bạn rất may mắn nếu tìm ra được một công việc kết hợp được đủ 4 yếu tố, nhưng nếu chưa lập tức có được mô hình Ikigai của mình thì cũng hoàn toàn không phải một vấn đề quá lớn.
(còn tiếp)
